Οι ειδικοί χρησιμοποιούν εξειδικευμένα ψυχομετρικά εργαλεία-όργανα μέτρησης σε συνδυασμό με  πληροφορίες που συλλέγουν από διάφορες άλλες πηγές (π.χ εκτιμήσεις λογοπαθολόγων, παιδονευρολόγων, δάσκαλων, ιστορικό του παιδιού), προκειμένου να διαγνώσουν, με σχετική ασφάλεια, όχι μόνο αν το παιδί είναι δυσλεξικό αλλά κυρίως τις μαθησιακές ή/και γνωστικές δεξιότητες που υπάρχουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι χρήσιμο να αξιολογείται ένα παιδί ανιχνευτικά, δηλαδή, με στόχο να διαπιστώσουμε γενικά αν αναπτύσσεται κανονικά. Προφανής στόχος μιας ανιχνευτικής αξιολόγησης είναι να ‘εντοπίσουμε’ τις μαθησιακές καθυστερήσεις εν τη γενέσει τους, προτού αυτές εδραιωθούν και αρχίσουν να ‘διαχέονται’, να επηρεάζουν, δηλαδή, δυσμενώς και άλλους τομείς της ανάπτυξης. Συχνά η ανιχνευτική αξιολόγηση δε γίνεται από ψυχολόγους αλλά από άλλες ειδικότητες που ασχολούνται με τα παιδιά, για παράδειγμα, εκπαιδευτικούς, ειδικούς παιδαγωγούς ή λογοπαθολόγους. Αυτό γίνεται, απλά διότι αυτοί βρίσκονται κοντά στα παιδιά και μπορούν να αναγνωρίσουν άμεσα τα σημάδια του προβλήματος. Συνεπώς, πιθανόν να θέλουν να δουν με περισσότερη λεπτομέρεια αν όντως δικαιολογείται η παραπομπή ενός παιδιού σε ειδικό για ολοκληρωμένη αξιολόγηση. Συνήθως αυτά τα άτομα έχουν παρακολουθήσει κάποια επιμορφωτικά σεμινάρια και έχουν αποκτήσει γνώσεις στη χρήση κάποιων ανιχνευτικών εργαλείων (π.χ Αθηνά τεστ). Με τη χρήση τέτοιων ανιχνευτικών εργαλείων, γίνεται μια αρχική γενική εκτίμηση της κατάστασης. Η εύρεση στοιχείων δυσλεξίας, ΔΕΝ αποτελεί σε αυτή τη φάση διάγνωση. Αντίθετα, είναι μια ένδειξη ότι το παιδί θα πρέπει να τύχει περαιτέρω αξιολόγησης από ειδικό.